Sezonluk Not Defteri

2016-17 Sezonunda Sahnelenen Bazı Oyunlar İçin 10 Üzerinden Gayet Kişisel Notlar

Bu döküm, “muhayyel bir dosta üşengeç ahbabından tümüyle kişisel damak zevkine dayalı kestirme öneriler” olmanın ötesinde bir anlam taşımaz. Pek çok anlık, harici, arızi, olumsal vb etkenin bu notlarda açığa vurulmaya çalışılan değerlendirmeleri şu veya bu ölçüde belirlemiş olması ihtimal dahilindedir. Bu etkenlerin bir bölümü “sahne dışı” ama “tiyatro içi” bir unsur olarak seyirciden (yersiz zamansız gülüp atmosferi berbat edenler, oyun boyunca konuşanlar, telefon terörü estirenler,* bir şeyler tıkınanlar, koltuğunuzun arkasına ikide bir tekme atanlar vb), bir kısmı “sahne içi” olsa da tümüyle o temsile özgü kaza kabilinden arızalardan, bazıları “tiyatro (binası) içi” olsa da aslında “tiyatro (sanat) dışı” sayılması gereken idari diyebileceğimiz kimi tatsızlıklardan (koltuğunuzun rahatsız olması, salonun havalandırılmamış ya da soğuk olması, mimari hatalar vb), hatta bazıları tümüyle tiyatro dışı kimi etkenlerden (not vericinin kötü bir gün geçirmiş olması, çok yorgun olması vb)  kaynaklanıyor olabilir. Not vericinin o gece tiyatroya nasıl bir beklentiyle gitmiş olduğu da oyunun damakta bıraktığı tadı ciddi şekilde etkileyebilmektedir. Yüksek beklentiyle gidip hüsrana uğramış bir izleyici, çok kötü bir oyunla karşılaşabileceği endişesi ile gidip de umduğundan hallice bir oyun izleyen seyirciye kıyasla tiyatrodan daha mutsuz ayrılacaktır muhtemelen, ilk oyun ikinciden çok daha düzeyli, nitelikli olmuş olsa da… Bu tür birçok etken daha sıralanabilir ve not verici de sonuçta insandır ve insan olmayı herkes gibi mazeret olarak kullanabilir. Yine de notlar tutarlı bir tablo çiziyormuş gibi geliyor bana.

Notlar sıcağı sıcağına verilmiştir ve sadece bir-ikisi, sadece bir-iki gün içerisinde ve artı eksi sadece 1 (2 değil) puanlık “tashih” görmüştür. Not verici neyse ki “tek adam”, “tek seçici” filan değildir ve neyse ki bu notlar hiçbir tiyatroya ve tiyatrocuya zarar vermeden sanal âlemin muazzam çöplüğünde yitip gidecektir.

İtiraf etmem gerekirse, bu etkisizliğin verdiği özgürlüğü sonuna dek kullanmaktan (isterseniz “istismar etmekten” diye okuyun) kendimi alamıyorum. Ne de olsa, bir dosta tavsiye vermek ağır bir sorumluluk duygusu gerektirir!

Bitirirken bir not: Şimdi fark ettim ki, daha önce DT’nin bu sezon sahnelediği oyunlar arasında açık ara en kötüsü olduğunu yazdığım “Gulyabani” ile aynı notu “Tersine Dünya” için de vermişim. Bu ikinci oyunu ilkinden sonra seyrettiğim için burada bir sorun yok. İlki için söylediklerim ikincisi için de geçerli.

Hakkaniyet gereği son bir not daha: Anlaşılacağı gibi bu iki oyunun ve ŞT’nin üç oyununun (hangileri olduğu anlaşılabilir) sadece ilk perdelerini seyrettim. Verdiğim notlar bu oyunların bütününü değil, sadece ilk perdelerinin damağımda bıraktığı tadı değerlendirir.

*) Ah o telefon teröristleri, ekran süpürücü zavallılar, karanlık salonda cep telefonlarını ışıldak gibi açıp kapatarak oyunu piç eden telefon bağımlısı saygısız güruh, kalabalık içinde mastürbasyon yapar gibi göründüklerini bir bilseler!

Not Defteri

12. Gece (ŞT) 4

Aldatma (ŞT) 3

Aslan Asker Şvayk (EsŞT) 7

Aşk Delisi (OA) 7

Ben Çağırmadım (ŞT) 5

Bira Fabrikası (MS) 3

Cehennem (DT) 4

Cibali Karakolu (ŞT) 2

Coriolanus (DT) 7

Çehov Makinesi (DT) 9

Eğer Bu Bir Film Olsaydı (DT) 6

Ellerimin Arasındaki Hayat (DT) 5

En Kısa Gecenin Rüyası (MS) 6

Fehim Paşa Konağı (ŞT) 8

Gayri Resmi Hürrem (Ank.DT) 6

Giydirici (DT) 7

Gulyabani (DT) 2

Hamlet (DT) 7

Hamlet (MS) 4

Hansel ve Gretel’in Öteki Hikâyesi (OA) 8

Hayal-i Temsil (ŞT) 5

Hisse-i Şayia (ŞT) 5

Huzur (DT) 7

İki Arada Bir Yerde (ŞT) 5

İkinci Bölüm (DT) 5

İkinci Dereceden İşsizlik Yanığı (DT) 5

İstila! (BP) 7

Karıncalar - Bir Savaş Vardı (ŞT) 6

Komik-i Şehir Naşit Bey (ŞT) 2

Köprüden Görünüş (OA) 8

Kundakçı (OA) 8

Macbeth (ŞT) 4

Martı (ŞT) 4

Medea Kali (DT) 7

Oyunun Oyunu (ŞT) 5

Pencere (OA) 8

Roberto Zucco (MS) 3

Romeo ve Juliet (NB) 6

Son (ŞT) 5

Şahane Züğürtler (ŞT) 4

Şekerpare (ŞT) 2

Tersine Dünya (DT) 2

Üç Kız Kardeş (HP) 8

Vakti Geldi (ŞT) 3

Yangın Yerinde Orkideler (ŞT) 3

Yaşamak Denen Bu Zahmetli İş (DT) 6

Yeraltından Notlar (Ank DT) 6

Gerek yok ama yaklaşık şöyle bir şey:

1: ?

2: Kötü.

3: Olmamış.

4. Sevmedim.

5. Fena değil.

6. İyi.

7. Olmuş.

8. Aliyülâlâ.

9. Şam’da kayısı.

10. ?

Bunlar da tiyatro kısaltmaları:

AnkDT: Devlet Tiyatroları - Ankara

BP: B Planı

DT: Devlet Tiyatroları - İstanbul

EsŞT: Eskişehir BB Şehir Tiyatroları

HP: Hayal Perdesi

MS: Moda Sahnesi

NB: Nilüfer Belediyesi Kent Tiyatrosu

OA: Oyun Atölyesi
ŞT: İBB Şehir Tiyatroları

Gulyabani’nin En güzel Yanı

Hüseyin Rahmi’nin güzelim romanını oyunlaştırmışlar. Şu ara Devlet Tiyatrolarının Cevahir sahnesinde kapalı gişe oynuyor. Sıcağı sıcağına yazayım dedim; belki ileride daha ayrıntılı bir şeyler yazarım. Oyunun en güzel tarafı, perde arasının olması! Yoksa oyun sonuna kadar rehin kalır, Gulyabani’den medet umar hale gelirdiniz. Dakka başı destur çekseniz de katlanılır eziyet değil. Benden söylemesi. İstanbul DT’nin bu sezonki uzak ara en berbat yapımı. Yazıktır zamanınıza. 

Siz siz olun, uçkurunuzu kıbleye karşı bağlamayın!